Σε νέα εποχή ξενάγησης μπαίνει το Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας, Δ. Νομικός. Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών – τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών και Αρχιτεκτόνων Μηχανικών – ξεκινάει η ανάπτυξη και παραγωγή εφαρμογών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας για την αφηγηματική ξενάγηση στο μουσείο.
Το DeAR Museum (Development and implementation of AR – VR productions for the Museum) πρόκειται για μια πρόταση καινοτομίας τόσο σε θεωρητικό όσο και εφαρμοσμένο επίπεδο. Διευρύνει την τρέχουσα επιστημονική, ερευνητική και εφαρμοσμένη γνώση στον τομέα του σχεδιασμού και της ανάπτυξης ψηφιακών εφαρμογών μικτής, επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας που αποκαθίστανται και αναδεικνύονται στο πλαίσιο της μουσειακής χρήσης. Αντικείμενο του έργου είναι η ανάπτυξη αφηγηματικών μουσειακών σεναρίων με τη χρήση καινοτόμων εφαρμογών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας και στόχος του η βιωματική προσωποποιημένη εμπειρία επίσκεψης σε βιομηχανικό χώρο που έχει μετατραπεί σε «μουσείο του εαυτού του».
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην προσέγγιση της καθημερινής ζωής και εργασίας στο παλαιό εργοστάσιο, ενώ παράλληλα, στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας, θα αναπτυχθεί μέθοδος ψηφιακής ανάκτησης μελών από τον ιστορικό μηχανολογικό εξοπλισμό του Εργοστασίου που δεν υπάρχουν πια. Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλα θεματικά τεχνολογικά μουσεία ή παρόμοιες εφαρμογές διάσωσης και ανάδειξης της τεχνολογικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο προτείνει την ανάπτυξη και παραγωγή ψηφιακών εφαρμογών, που βασίζονται σε μία σύνθετη, διαδραστική και χωρικά εξελισσόμενη «αφήγηση», προσαρμοσμένη στη χωροθέτηση των εκθεμάτων και τη διαδρομή επισκεπτών, κατά την περιήγησή τους στο Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας. Δηλαδή:
- Την εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας (AR).
- Τη εφαρμογή Εικονικής Πραγματικότητας (VR).
- Το ηχητικό αποτύπωμα μηχανών και περιβάλλοντος εργοστασίου για τη δημιουργία ηχοτοπίου.
- Τη ψηφιακή ανάκτηση κατεστραμμένων στοιχείων του ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού.
- Τις προσαρμοσμένες εφαρμογές για την προσωποποιημένη αφηγηματική ξενάγηση.
- Τις προσαρμοσμένες εφαρμογές για την αφηγηματική ξενάγηση ατόμων περιορισμένης όρασης και περιορισμένης κινητικότητας.
Οι εφαρμογές θα εκκινούν από την επιδεικτική λειτουργία του σωζόμενου ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού του παλαιού εργοστασίου και την ψηφιακή αναπαράσταση της κίνησης των μηχανημάτων, αφού προηγουμένως έχουν ψηφιακά συμπληρωθεί οι ελλείψεις του εξοπλισμού. Για να επιτευχθεί το παραπάνω, θα γίνει ψηφιακή αποτύπωση-σάρωση του μηχανολογικού εξοπλισμού με σκοπό τη δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων των μηχανημάτων. Επιπλέον, θα γίνει ψηφιακός σχεδιασμός των στοιχείων των μηχανημάτων που δεν υφίστανται πλέον ως φυσικά αντικείμενα. Παράλληλα με τα παραπάνω, θα γίνει προσομοίωση της κίνησης, των μηχανημάτων, με τη χρήση κινούμενων εικόνων (animation). Και κινηματογράφηση του χώρου με 360ο κάμερα, σύμφωνα με τη διαδρομή του σεναρίου.
Το εν λόγω έργο αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, στην επιστήμη και την οικονομία. Ως προς την κοινωνία το έργο πρόκειται να:
- Ενισχύσει την προσφορά των πολιτιστικών υπηρεσιών και αγαθών.
- Δημιουργήσει και αναπτύξει νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που θα ενισχύσουν την εμπειρία του τελικού χρήστη, εκτός των άλλων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ), ως προς τις επαυξημένες εμπειρίες χρήσης.
- Αναβαθμίσει τις υποδομές για την προώθηση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας.
- Τέλος, να αναδείξει και να προωθήσει τη σχέση ανάμεσα στον Τουρισμό, τον Πολιτισμό και τις Δημιουργικές Βιομηχανίες μέσα από τη διάσωση, τη συμπλήρωση και την ανάδειξη του υλικού και άυλου πολιτιστικού αποθέματος και την αξιοποίησή του ως μέσου ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού.
Ως προς την επιστήμη και την οικονομία, το έργο προσδοκεί να παράξει σημαντική έρευνα στον ευρύτερο χώρο της επιστήμης των υπολογιστών. Οι πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της Επαυξημένης, Μικτής και Εικονικής Πραγματικότητας, της Υπολογιστικής Όρασης και της Τεχνητής Νοημοσύνης πρόκειται να υποστηρίξουν στο άμεσο μέλλον, τη δημιουργία καινοτόμων υπηρεσιών και εφαρμογών σε πεδία Πανταχού Παρόντος Υπολογισμού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρήσεις της Ελληνικής Επικράτειας, όπως το Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας, χρειάζεται να υιοθετήσουν καινοτόμες μεθοδολογίες σχεδιασμού με σκοπό την παροχή επαυξημένων εμπειριών χρήστη που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας νέας επαναστατικής γενιάς εφαρμογών διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τα αποτελέσματα του έργου θα μπορούν να αξιοποιηθούν οικονομικά και εμπορικά, τόσο από την ίδια την επιχείρηση-φορέα υλοποίησης της πρότασης, όσο και από παρεμφερείς επιχειρήσεις, όπως μουσεία, ιδρύματα, συλλογές. Κατά αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη των επιχειρήσεων με την ενσωμάτωση νέας γνώσης που θα αποκτηθεί.
Τα σημεία αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου έχουν ως εξής:
- Η μεθοδολογία που θα αναπτυχθεί, για την ψηφιακή συμπλήρωση των κατεστραμμένων τμημάτων και στοιχείων του ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους φορείς θεματικών τεχνολογικών μουσείων και όσους ασχολούνται με τη διάσωση της τεχνολογικής κληρονομιάς, ευρύτερα.
- Το έργο θα μπορεί να αξιοποιηθεί πολλαπλασιαστικά από παρεμφερείς φορείς, μέσω της διάθεσης της πλατφόρμας σε open source.
- Η εφαρμογή του έργου θα συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργίας ενός ενεργού φορέα πολιτισμού και θα υποστηρίξει τον πολιτιστικό τουρισμό καθώς επιδιώκει την ανάδειξη και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, του σύγχρονου πολιτισμού και την προβολή του τουριστικού προϊόντος. Ειδικότερα για την Σαντορίνη επιτυγχάνεται αναπροσανατολισμός της τουριστικής ανάπτυξης από την περιοχή της Καλντέρας (πρότυπο «ήλιος – θάλασσα – παραλία») προς άλλες περιοχές που έχουν να επιδείξουν διαφορετικές εικόνες, μιας άλλης Σαντορίνης αναβιώνοντας την πλούσια οικονομική και βιομηχανική της ιστορία, μέσα από λαογραφικές και πολιτιστικές δράσεις.
- Η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του προτεινόμενου ερευνητικού έργου θα δώσει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να προσφέρει στους επισκέπτες μια βιωματική εμπειρία μέσα από την αναδρομή στο παρελθόν, ακολουθώντας την πορεία επεξεργασίας και παραγωγής τομάτας, ενός από τα πιο διάσημα και παραδοσιακά προϊόντα της Σαντορίνης: το τοματάκι της Σαντορίνης αποτελεί μια εξειδικευμένη αγροτική καλλιέργεια. Η προβολή του προϊόντος και των τρόπων επεξεργασίας του τελικού προϊόντος, μπορεί να λειτουργήσει έμμεσα και ως «εμπορική» διαφήμιση του νησιού, αξιοποιώντας την ονομασία προέλευσης.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ).